Cumas ilteangach agus an Ghaeilge

An Ciarraioch

Agus mise ag déanamh iarracht an Ghaeilge a chosaint san ollsnáthaid i AH, bhí dhá phríomhcáinte ag teacht suas an t-ám ar fad: Uimhir 1 - go bhfuil athchóiriú le teastáil sa chóras múinteoireachta i leith na Gaeilge (aontaím), uimhir 2 - go mbeadh sé níos fearr an bhéim a chur ar teangacha iasachta (ní aontaím). Ach, agus na maslacha ag dul anonn is anall, bhí ollcheist nach raibh pléithe ar chor ar bith - an gcabhraíonn cumas sa Ghaeilge le líofacht a fháil i dteangacha eile. Tá a fhios againn go rialaíonn cúinne san inchinn cursaí maidir le teangacha, ach an gciallaíonn san go bhfuil ceangal le cumas i teanga amháin agus simplíocht i foghlaim teangacha eile?

Dughorm

Níl ach teanga amháin agamsa gurbh féidir liom a rá go bhfuil an teanga líofa agam, ach i mo thuraimse, cabhraíonn an Gaeilge dul i gcion ar teangacha eile.

Mar shampla, deireann na saineolaí go bhfuil bhaint mór leis na fuimeanna a chloiseann an leanbh sular bhfuil sé i gceann seacht mbliana d'aois leis an neart iarracht is féidir leis teanga nua a fhoghlaim.

Chomh maith le sin, múineann an teanga don pháiste foighne a dhéamamh le coincheap nua, mar shampla, le téarmaí ghrammadach nua nach bhfuil as béarla.

Rinne mé an comparáid ar an snáth i AH leis na "caseanna" a bhfuil sa Laidineach agus na Tuiseal Ghaelach. Ní raibh mórán chlú agam faoin coincheap sin sular d'fhéach mé ar teangacha eile ach d'aithin mé é ó na laethanta sa sheomra ranga ar scoil!.

Insect Overlord

Chuala mé go n-úsáidtear tuisil éagsúla sa Phoirtingéilis freisin. B'fhéidir an Ghearmáinis chomh maith, ach nílim ró-chinnte fuithi!

Ar a laghad, nuair a bhíonn níos mó ná teanga amháin ag an duine bíonn an coincheap sin aige/aici go mbíonn níos mó ná "ainm" amháin ag (beagnach) gach uile focal. Cosúil le stór focal leathan sa Bhéarla, ach le tuiscint go mbíonn pátrúin difriúla ann i dteangacha eile.

Sin an fáth go dtaitníonn réimíreanna ón Laidin agus ó Ghréigis liom sa Bhéarla freisin.

Dughorm

http://www.irishtimes.com/opinion/irish-in-crisis-we-need-a-new-deal-to-revitalise-the-language-1.2264426

Alt fíorshuimiúil san Irish Times inniú....